service: PUNCHLINE
PODCASTS #2 Grasduinen door grote speeches
Als er één onderwerp is dat zich leent voor podcast is het wel speechschrijven. Een toespraak wordt gemaakt voor het oor, bedoeld om te worden uitgesproken. In de hoop dat de woorden resoneren in ons hoofd. Toch zijn er amper podcasts te vinden die specifiek over het speechschrijfproces gaan. Behalve een enkele speechschrijver van Barack Obama die bijna een rockstarstatus heeft, blijven speechschrijvers doorgaans op de achtergrond (zoals speechschrijver Jan Walravens). Als je voor ministers of staatshoofden schrijft, klap je daar niet over uit de school. Gelukkig zijn er wel mooie series en afleveringen te beluisteren over speeches, voor iedereen die houdt van taal, historie en traditie in toespraken.
MARIA PUNCH
is sprekerscoach, trainer bij BNR Nieuwsradio en maker van de maandelijkse podcast Woordwaarde over taal en communicatie.
Titel: Tegenspraak
Maker: Jan Sonneveld, By Speech
Genre: expert-podcast
Thema: leiderschap via woorden in speeches
Sinds: april 2020
Frequentie: serie van 12 afleveringen
Taal: Nederlands
Tegenspraak
Jan Sonneveld
Zet deze podcast gerust op je lijstje. Host Jan Sonneveld is een ervaren speechschrijver en trainer en dat hoor je. Hij heeft een ontspannen speekstijl die weet te boeien. In podcasts over speeches zijn mannen als King, Kennedy en Churchill goed vertegenwoordigd. Daarom vind ik het interessant dat Sonneveld ook de spotlight richt op vrouwen. Hoe geven Jacinda Ardern en Angela Merkel invulling aan hun leiderschap via woorden? En hoe ontwikkelde Svetlana Tichanovskaja zich in korte tijd tot het gezicht en de stem van de revolutie in Wit-Rusland? Tegenspraak is een podcast waarin een professionele vorm en rijke inhoud hand in hand gaan. Jan heeft sinds januari geen nieuwe afleveringen gemaakt. Hij broedt nog wel op een doorstart in 2022, zo laat hij me weten.
Betrouwbare Bronnen
Jaap Jansen
Wie van politieke podcasts houdt, kent vast deze serie van parlementair journalist Jaap Jansen en historicus Pieter Gerrit Kroeger. Zij duiden samen de (internationale) politieke actualiteit. Bij de uitbraak van de pandemie vorig jaar maakten ze een boeiend tweeluik over toespraken: Grote speeches in tijden van crisis. Alles bij elkaar is dat goed voor zo’n vier uur luisterplezier. Met name ‘PG’ heeft een sterke liefde voor detail en slaat graag een zijweg in. Dit is dus geen hap-slik-weg-podcast. Je geduld wordt beloond als Jansen en Kroeger via Elizabeth I via George W. Bush bij koningin Wilhelmina aanbelanden.
Behalve veel historische context biedt de podcast ook ruim aandacht voor taal en toon. Bijvoorbeeld in het contrast tussen ‘grote woorden’ en nabijheid in ‘kleine woorden’. Bush in zijn speech na de aanslagen van 9/11: ‘They began their day at a desk or an airport, busy with life’. Zelf heb ik Bush nooit beschouwd als een begenadigd spreker en daarom heb ik ook niet met aandacht naar hem geluisterd. Door deze podcast doe ik dat alsnog. In de shownotes bij Betrouwbare Bronnen staan links naar de toespraken die worden aangehaald. Voor wie er geen genoeg van kan krijgen.
Titel: Betrouwbare Bronnen, aflevering 94 & 95
Maker: Jaap Jansen, Dag en Nacht Media
Genre: politieke podcast
Thema: verdieping en duiding rond de politieke actualiteit
Sinds: augustus 2018
Frequentie: tweewekelijks
Taal: Nederlands
Titel: It was said
Makers: Jon Meacham, C13Originals/The HISTORY Channel
Genre: documentaireserie
Thema: historische speeches uit de Amerikaanse geschiedenis
Sinds: september 2020
Frequentie: 17 afleveringen
Taal: Engels (VS)
It was said
Jon Meacham, C13Originals/The HISTORY Channel
‘Give them hell’. Dat waren de woorden van senator John McCain aan zijn dochter Meghan vanaf zijn sterfbed in 2018. Hij moedigde haar aan om te spreken bij zijn uitvaart. It was said is een knap gemaakte podcast. Dat komt door de verschillende lagen en perspectieven die aan elkaar worden gepraat door historicus Jon Meacham. Meghan McCain vertelt hoe moeilijk ze het vond om te spreken voor miljoenen tv-kijkers, in het bijzijn van oud-presidenten. Vervolgens horen we fragmenten van die rede, vol emotie. De toespraak is diep persoonlijk én politiek.
De overstijgende boodschap is dat ‘American greatness’ zit in opoffering en oprechtheid. Een verwijzing naar toenmalig president Donald Trump die oorlogsheld McCain zo vaak in het openbaar had gekleineerd. ‘The America of John McCain has no need to be made great again because America was always great’. Nationale identiteit en saamhorigheid zijn thema’s die in grote speeches terugkomen en waarin leiders vaak leunen op de woorden van hun voorgangers. Alle afleveringen in deze serie zijn aanraders.
Twee luistertips
Deze tweede Punchline sluit ik af met twee losse luistertips over toespraken. In het radioprogramma De Nieuws BV van BNNVARA bespreken kenners maandelijks een belangrijke speech uit de actualiteit. Dit onderdeel is niet apart als podcast te beluisteren, dus je moet wat zoekwerk verrichten om het te vinden.
Nu ik als sprekerscoach betrokken ben bij TEDxAmsterdamWomen, lúister ik ook Ted Talks in plaats van ze te bekijken via YouTube. In Spotify zijn veel populaire talks te vinden onder de noemer Top Ted Talks. Ook is er The Ted Interview waarin Chris Anderson met sprekers doorpraat over hun ‘idea worth sharing’. Deze vorm wordt wel verpodcasten genoemd. Je verrijkt content die in eerste instantie niet als podcast is gemaakt. Anderson is trouwens de man die de TED-formule tot een internationaal succes maakte en in deze aflevering van de serie How To! vertelt hij wat dé ingrediënten zijn om op die magische rode stip een killer speech te geven.
Wat is jouw podcast voor deze rubriek?
Alle podcasts zijn te beluisteren via Spotify of Apple Podcast. Heb jij een podcast die thuishoort in deze rubriek? Stuur je tip via de mail!
-
Punchline #2 (copy)
Vorig artikel
Warning: Undefined array key -1 in /var/hpwsites/u_twindigital_html/website/html/webroot/tekstbladpremium.nl/wp-content/plugins/diziner-core/lib/TwinDigital/Diziner/Core/Post.php on line 965
-
Punchline #2 (copy)
Volgend artikel
Warning: Undefined array key 0 in /var/hpwsites/u_twindigital_html/website/html/webroot/tekstbladpremium.nl/wp-content/plugins/diziner-core/lib/TwinDigital/Diziner/Core/Post.php on line 928
Nog geen abonnee?
Tekstblad verschijnt 4 keer per jaar. Word lid en ontvang meteen het volgende nummer van Tekstblad!
Ga naar de website of stuur een e-mail naar klantenservice@virtumedia.nl
Contact
Redactieadres Tekstblad, p/a Departement van Communicatie en Cognitie, Tilburg University, Postbus 90153, 5000 LE Tilburg of redactie@tekstblad.nl.
Uitgever Virtùmedia, Postbus 595, 3700 AN Zeist, 030-6920677, tekstblad@virtumedia.nl, virtumedia.nl
© Tekstblad – 2023