Hoe schrijf je een geslaagd ikje voor de achterpagina van NRC?
Wie kent niet de populaire rubriek Ik op de achterpagina van NRC? De korte anekdotes en observaties van lezers van maximaal 120 woorden zijn vaak verrassend, ontroerend of grappig. Dagelijks ontvangt de redactie vele inzendingen. Welke ikjes halen de krant? Waar moet een goed ikje aan voldoen? Tijd om uit te zoeken wat het geheim is van een geslaagd ikje.
Jaargang dertig
1
|
2024
Effectieve nudges? Geef keuzevrijheid
Nog meer boekentips in Tekstblad Premium
EXTRA: Welke Ikjes halen de achterpagina?
Redactioneel
Kordaat
Ploeteren was het: een paarse-krokodil-situatie op een pakkende manier beschrijven in maximaal 120 woorden. Mijn ikje haalde de achterpagina van NRC niet. Met mij zijn er vele teleurgestelde schrijvers. Wat is het geheim van een goed ikje? Redacteur Tefke van Dijk – met één geplaatste ikje op haar naam – ging op zoek naar de succesformule. Een van de ingrediënten: schrijf bondig en actief.
Nudges zijn effectief, maar burgers moeten wel het gevoel hebben vrij te kunnen kiezen
Nudging, ook wel het zachte duwtje in de rug genoemd, kan mensen op een onopvallende manier aanzetten tot ander gedrag. Discussiepunt daarbij is het risico dat hun autonomie wordt aangetast. Dat is onwenselijk, want de kracht van nudging is juist dat mensen zélf een andere keuze maken. Hoe nudges werken en welk effect ze hebben op het gevoel van vrije keuze, vertelt Jonas Wachner, die promoveerde op onderzoek naar autonomiebehoud bij nudging.
Onderhanden
“Zoeken naar een snappy kop die tegelijk geen clickbait is”
In deze rubriek neemt de redactie het werk van een communicatieprofessional onder de loep. Dit keer: Geke van Wijnen, online marketeer en redacteur bij het Leger des Heils. Ze studeerde communicatie- en informatiewetenschappen en startte Taalgeek (“Van Geke, maar ook van het Engelse geek – ik ben de taalhelpdesk voor mijn collega’s.”). Na een paar jaar als zelfstandig tekstschrijver ging ze in 2021 in loondienst. “Je bent dichter bij een leven op straat dan je denkt.”
Praktijk
Zeg dat dan: spelen met jargon
Jargon zorgt voor afstand en onduidelijkheid. Toch blijven moeilijke termen terugkomen in veel teksten. Binnen de overheid zijn er tal van initiatieven om begrijpelijker te communiceren. En ook de architectenbranche neemt afscheid van termen als ‘grondgebonden woningen’ en een ‘actieve plint’. Maar niet altíjd. Want vaktermen kunnen ook nuttig zijn.
Service
De goodiebag
Kennis bijspijkeren, nieuwe dingen leren, inspiratie opdoen en vakgenoten ontmoeten. Als tekst- en communicatieprofessionals gaan we naar heel wat workshops, trainingen, opleidingen, congressen en andere evenementen. Vanessa Monfils vraagt drie van ons wat we afgelopen tijd hebben opgestoken.
De samenwerking
Rake communicatie is vaak het resultaat van het samenspel tussen meerdere disciplines; van tekstschrijver tot vormgever. In deze rubriek wordt een bijzondere samenwerking uitgelicht. Deze keer de beeldredacteur en de fotograaf, die zowel voor bureau Gloedcommunicatie als voor het collectief H3LP maatschappelijke projecten in beeld brengen.
Hoe je schrijft voor lezers die het druk hebben
Wat kun je als tekstschrijver leren van een productontwerper?
Hoe lezen mensen online? Niet! Dat schreef de ‘koning van de gebruikersvriendelijkheid’ Jakob Nielsen al in 1997. Dit bleek destijds uit zijn baanbrekende onderzoek naar gedrag op websites. Vorig jaar verscheen een boek vol overtuigend bewijs: het is nóg lastiger om je lezer echt te bereiken. Sabien Teulings haalt de lessen uit Writing for busy readers.
Duivelse details
Wanneer lijken merknamen te veel op elkaar?
Sommige commerciële producten lijken verdacht veel op elkaar. Ze hebben vergelijkbare verpakkingen, kleuren, vormgeving, en ook de merknamen verschillen weinig van elkaar. Meestal probeert een goedkope imitatie zo mee te liften op het succes van een bekend merk. Dat mag niet: merknamen zijn wettelijk beschermd. Een producent die zich benadeeld voelt, kan naar de rechter stappen.
Werkplek
Een dag op mijn werkplek
Devid Ilievski is opgeleid als journalist en voelt zich in de eerste plaats onderzoeksjournalist. Hij doet onderzoek voor verschillende opdrachtgevers, werkte mee aan reportages voor het televisieprogramma Opgelicht?! en schreef over misdaad voor Panorama en De Groene Amsterdammer. Als docent-onderzoeker gaf hij les aan Fontys Journalistiek in Tilburg, maar sinds een jaar geeft hij alleen nog maar online cursussen. De reden? Hij verhuisde met zijn vrouw en negenjarige dochter naar Aruba.
Het weten-schap
Zelf ingewikkelde en (helaas) vaak ontoegankelijke publicaties uitpluizen om op de hoogte te blijven van wetenschappelijke inzichten? SOFIE DECOCK zet voor jou vier recente wetenschappelijke publicaties, toegepast op de schrijfpraktijk, in het schap. Deze keer: genderneutrale voornaamwoorden.
Gedragsinterventie
Chat met je sigaret
Hoe activeer je twijfel over roken en laat je mensen overwegen te stoppen? Daarvoor is Chat met je sigaret ontwikkeld, een chatbot om in gesprek te gaan met jezelf. De weerstand tegen de sigaret wordt er groter door. Bovendien biedt deze chatbot hulpverleners een luchtige manier om het gesprek te openen met mensen die roken.
How to
Rapporteren in PowerPoint: bewandel twee sporen
Stel je voor, je krijgt als tekstschrijver het verzoek om mee te werken aan een rapport in PowerPoint. Wat moet je daar nou mee? PowerPoint is bedoeld als presentatiemateriaal: een spreker vertelt een verhaal en laat daar plaatjes bij zien. Schrijven is iets anders, en iets leesbaars maken in PowerPoint is een hele opgave. Louise Cornelis kiest daarom voor een tweesporenbeleid.: daag de keuze voor PowerPoint uit en als het toch moet, help dan de beperkingen ervan ten opzichte van echte tekst te ondervangen.
Creatieve collectie
Toen en nu, beeld en tekst
Als tekstprofessional hebben wij een antenne voor gekke woordkeuzes, ambigue typografie, verwarrende zinsconstructies of opvallend beeldgebruik. We signaleren in een oogopslag fascinerende tekstfenomenen. In dit nummer laat Edwin Lucas aan de hand van toen-en-nu-foto’s zien hoe de wereld van de stad verandert. Hij put daarvoor uit de rijke beeldbank van het Utrechts Archief, uit zijn eigen collectie en uit een oneindige verzameling citaten van architecten, stedenbouwkundigen en literatoren.
En verder
Service
Kort
Service
Boeken
Column Breincommunicatie
Isoleren met slimme stappen
Zes gedragstechnieken om inwoners te overtuigen
Column Taal van Tiggeler
De eenarmige AI-bandiet
Hoe staat het er begin 2024 voor met AI als schrijfhulp? In onnavolgbaar tempo verschijnen nieuwe AI-tools, die al snel het predicaat ‘ChatGPT-killer’ meekrijgen.
Nog geen abonnee?
Abonneren
Tekstblad is hét tijdschrift over tekst en communicatie. Voor iedereen die professioneel in tekst is geïnteresseerd. Met de laatste wetenschappelijke inzichten toegepast op de schrijfpraktijk. Handige adviezen en fascinerende ervaringen van professionals. Interviews, columns, boekentips, en meer. Bijblijven in het vak? Abonneer je dan op Tekstblad!
Nog geen abonnee?
Tekstblad verschijnt 4 keer per jaar. Word lid en ontvang meteen het volgende nummer van Tekstblad!
Ga naar de website of stuur een e-mail naar klantenservice@virtumedia.nl
Contact
Redactieadres Tekstblad, p/a Departement van Communicatie en Cognitie, Tilburg University, Postbus 90153, 5000 LE Tilburg of redactie@tekstblad.nl.
Uitgever Virtùmedia, Postbus 595, 3700 AN Zeist, 030-6920677, tekstblad@virtumedia.nl, virtumedia.nl
© Tekstblad – 2023